گفتنی است برخی عالمان اصولی شیعه، برای انجام دادن مقدمات حرام، حرمت تبعی قائل شده‌اند. به تعبیر برخی مؤلفان اهل سنّت،وسایل حرام یعنی هر عملی که وسیله ارتکاب جرم قلمداد شود، چه به صورت شرط چه به صورت سبب، حرمت دارد و در مواردی که تمهید وسایل جرم، خود عنوان مجرمانه دارد، جرم تلقی می‌شود و مشمول کیفر تعزیر است.بر
طبق مادّه ۴۱ قانون مجازات اسلامی، اقداماتی که صرفاً مقدمه جرم
باشد و با وقوع جرم ارتباط مستقیم نداشته باشد، شروع به جرم به
شمار نمی‌رود و از این‌رو، قابل مجازات نیست. تشخیص اینکه اعمال
انجام شده از چه زمانی شروع به جرم تلقی می‌شود، دشوار است. در
این‌باره دو نظریه در حقوق جزا وجود دارد: نظریه عینی و نظریه ذهنی.
بر
پایه نظریه عینی، اگر اعمال انجام شده، مصداق تعریف قانونی جرم
باشد، چه به صورت یکی از عناصر تشکیل‌دهنده جرم و چه به صورت یکی
از عوامل تشدید مجازات، شروع به جرم صورت گرفته است، مانند دست
نهادن (وضع ید) بر مال دیگری که با توجه به تعریف سرقت در قانون، شروع به سرقت محسوب می‌شود.
به
موجب نظریه ذهنی، اگر اعمال انجام شده اراده قطعی مرتکب را نشان
دهد، هر چند کارهای مقدماتی باشد، شروع به جرم تلقی می‌شود.
مقررات شروع به جرم در حقوق ایران، تلفیقی از هر دو نظریه است، هر چند سمت‌گیری آن بیشتر به نظریه عینی و ارفاق در مجازات است.
چون
تحقق شروع به جرم نیاز به قصد ارتکاب جرم دارد، در جرائم غیر
عمدی یا جرائم حاصل از بی‌احتیاطی، شروع به جرم مصداق نمی‌یابد.
همچنین شروع به جرم در جرائم مربوط به ترک فعل تصور کردنی نیست.
