نخست از مذهب آغاز کنیم . در جوامع ابتدایی حقوق هنوز از مذهب متمایز نیست و اگر توجه کنیم که کلیه اندیشه ها و رفتار های افراد جوامعابتدایی در عرفان غوطه می خورد, تبین این موضوع آسان است. از همین نکته میتوان نتیجه گرفت که مقررات بسیار سخت عرفی که این جوامع را رهبری می کند فقط دارای ضمانت اجراهای ما فوق طبیعی هستند. تنها به دنبال یک جریان ملایم غیر مذهبی شدن یا زیر نفوذ تمدن های پیشرفته تر است که حقوق به معنای اخص, خصلت ویژه خود را با جدا کردن عامه مردم قدیسین باز یافته است . در جوامع جدید , حتس قانونگذاریهای مذهبی ای چون نظام حقوق کلیسایی بین اعمال بیرونی و نیت درونی فرق می گذارد. مذهب به معنی ویژه خود را فقط به نیت درونی سرگرم می کند. بنابراین براساس ماهیت اعمالی که نظم می بخشد و نه از طریق ضمانت اجراهای مربوط با حقوق اشتباه نمی شود.