چند تعریف :
تعریف رای :رای یا تصمیم قضایی مكتوبی است كه در
آن سرنوشت دعوی مطروحه مشخص می گردد . رای اعم از قرار و حكم است
.
تعریف حكم : اگر رای اصداری در خصوص ماهیت دعوی
بوده و قاطع دعوی جزءاً و یا كلاً باشد ، آن را حكم گویند .
تعریف قرار : تصمیم دادگاه در امر ترافعی كه كلاً
یا بعضاً قاطع خصومت نباشد و در خصوص ماهیت دعوی نیست .
تفاوت حكم و قرار :
ـ حكم همیشه از جانب دادگاه ( قاضی ) صادر می شود
. ولی قرار ممكن است از جانب دادگاه ، دادستان ، بازپرس ، دادیار و یا مدیر دفتر
شعبه صادر گردد .
ـ احكام علی الاصول قابل تجدید نظرند . ( مگر
قانون منع كرده باشد . ) ولی قرارها علی الاصول و به تنهایی قابل تجدید نظر نمی
باشند . ( مگر در مواردی كه قانون تجویز نموده باشد . )
ـ اعاده دادرسی از احكام ممكن است .ولی مجاز به
اعاده دادرسی از قرار نیستیم .
ـ احكام ممكن است حضوری و غیابی باشند . ولی قرار
غیابی نداریم .
ـ حكم، قاطع دعوی و در ماهیت آن است . اما قرار در
ماهیت دعوی نیست هرچند ممكن است جزئاً قاطع دعوی بوده باشد .
ـ هیچ قراری به تنهایی قابل رسیدگی فرجامی نیست
مگر آنچه قانون اجازه داده باشد . قرارها مشروط به اینكه اصل حكم راجع به آنها
قابل رسیدگی فرجامی باشد ، قابل فرجام خواهی است . ولی حكمها قابل رسیدگی فرجامی
هستند .
ـ اعتبار امر مختومه ، ناظر به احكام است . رسیدگی
مجدد به قرارها توسط دادرس منعی ندارد .
ـ اگر رای دادگاه بصورت قرار باشد ، و قرار نقض شود
، پرونده را برای رسیدگی ماهوی به همان دادگاه صادر كنندۀ قرار ارجاع می دهند .
اما اگر رای دادگاه به صورت حكم باشد ، مرجع تجدید نظر كننده ، پس از نقض حكم ،
رأساً مبادرت به رسیدگی و انشاء رای می نماید .
ـ در قرارهای اعدادی ( قرارهای
اعدادی ، قرارهایی هستند كه برای آماده كردن مقدمات صدور حكم ، صادر می شوند . مثل
قرار رجوع به كارشناسی و قرار رسیدگی به اصالت سند ) امكان عدول از قرار وجود دارد
. ولی در خصوص احكام و قرارهای نهایی ( قراری كه كار را در حدود موضوع خود خاتمه
می دهد مثل ؛ قرار رد دعوی ) به هیچ وجه امكان عدول پیش بینی نشده است .
برچسبها:
قرار,
انواع قرار,
قرار اعدادی,
قرار نهایی