قاضی برای موکل 22 ساله ام که هیچ علم تخصص و شغل خاصی ندارد مهریه را با پیش قسط 10 سکه نقد و هر دو ماه و نیم یک سکه قسطی کرده بود که تقاضای تقلیل اقساط را دادم که ایشان اعتراض کرد موکلت هیچ قسطی نداده دویست سکه را کردیم 10 سکه هر دو ماه و نیم یک سکه بازهم معترضید؟
عرض کردم ده سکه سیزده چهارده میلیون تومان می شود ندارد که بدهد و شرعا طبق آیه استنادی و قانون باید حکم به اعسار بدهید .
آیه قرآن را از حفظ خواندند (وان کان ذو عسرت فنظره علی میسره ) و فرمودند ادای دین از نماز واجب تر است اول باید ادای دین کرد و بعد نماز را اگر چه وقتش تنگ شود به جای آورد.
عرض کردم حرف شما بسیار درست است و آن در صورتی است که مدیون دین را در اختیار داشته باشد و نخواهد بپردازد یا تاخیر بیندازد که از نماز اول وقت واجب تر ،ادای دین است ولی هیچ گاه شارع تکلیف مالایطاق نمی کند و فرموده است لایکلف الله الا وسعها - پس اگر کسی نداشت چگونه شارع می تواند مکلف را ملزم به پرداخت کند لذا تکلیف ادای دین وقتی است که دین نزد مدیون وجود داشته باشد .
در عمل به واجبِ وقت دادن به مدیون ،باید حال مدیون بررسی شود نه دین. دین چه زیاد چه کم ، توانایی مدیون مهم است. چه یک میلیارد چه یک میلیون تومان.وقتی مدیون ماهی دویست هزار تومان بیشتر ندارد که بدهد، وقت دادن به او چه معنی دارد؟ مجبور کردن او به پرداخت مبلغی که نمی تواند بپردازد ؟
گویا جناب قاضی مجاب شده بود خانم دیگری راجع به پرونده دیگری همسرش را به زندان انداخته بود چرا که همسرش اقساط هر سه ماه یک سکه را قادر به پرداخت نبوده در رفت و آمد ارباب رجود قاضی این خانم را نیز به من ارجاع داد تا سئوالاتش را از من بپرسد: به او گفتم که حقوق شوهرت چقدر بوده ،گفت پانصد هزار تومان درامد دارد گفتم این شرعی نیست که مجبورش کنید تمام حقوقش را به شما از بابت مهریه بپردازد شما وقتی برنده دادگاه هستید که زندگی سالم و خوشبختانه ای داشته باشی .از این شوهر هرچقدر زندانی اش کنند تمام مهریه شما در نمی آید و غیر از تباه شدن بهترین سالهای زندگیت حاصلی نخواهد داشت اول تلاش کن که زندگی خوبی داشته باشی و با وی آشتی کنی و اگر نتوانستی ، نهایت توافقی جدا شو. جای دیگری و طور دیگر برای خوشبختی ات تلاش کن
به قاضی دادگاه گفتم قیمت سه وعده غذا پوشاک مسکن هزینه درمان و ...چقدر است اصلا شما برای افراد چقدر نفقه تعیین می کنید فرمودند چهارصد هزار تومان یا پانصد هزار تومان در ماه.
گفتم خوب هر زندانی علاوه بر اینها هزینه ایاب و ذهاب با سیستم امنیتی و نگهبان و ... هم دارد اقساط مهریه زوج که در زندان است ماهی پانصد هزار تومان است که نمی تواند بدهد و بیت المال چرا باید معادل همین قسط برای یک نفر هزینه کند که فرد بدهی اش را بپردازد اگر دولت می خواهد خیلی در کار مردم دخالت کند همین پانصد تومان هزینه را مستقیما بدهد به زوجه ، زوجین هر دو خوشحال می شوند در حالی که این دخالت هم بد است.
طلبکار باید از عقود رهن و ضمان و کفالت و غیره استفاده می کرده و برای طلب خود تضمینات لازمه را دریافت می کرده که در هنگام وصول با مشکل مواجه نشود نه اینکه موقع قرار داد متعهد له بگوید مهم نیست و هیچ تضمینی نگیرد و موقع وصول ناله کند اگر چنین نکرده خودش باید چوبش را بخورد. مالیات دهندگان و سرمایه مملکت چرا جور بدهکار را به گردن بگیرند و هزینه بازداشت شدن مدیون بدبخت را که ماهیانه بیش از نیم میلیون تومان است بپردازند.
